Όραση
Η όραση των βρεφών αναπτύσσεται τους πρώτους μήνες ζωής. Είναι απίστευτό αλλά οι οφθαλμοί ενός μωρού έχουν αναπτυχθεί πολύ νωρίς στην εγκυμοσύνη και προστατεύονται από την αρχή του δεύτερου μήνα έως τον έβδομο μήνα της κύησης από το ίδιο έχοντας σφιχτά κλειστά τα βλέφαρα του. Από την 28η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, το έμβρυο ανοίγει τα μάτια του και αρχίζει να γίνεται διάκριση μεταξύ σκοτεινού και φωτεινού. Όταν το φως πέφτει μέσω του κοιλιακού τοιχώματος, το μωρό αυτό το αντιλαμβάνεται ως μια ροζ ή μωβ απόχρωση. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει και το γεγονός ότι πολλά μικρά παιδιά προτιμούν αρχικά κόκκινα παιχνίδι.
Η όραση του παιδιού σας αναπτύσσεται σιγά σιγά στο πρώτο έτος της ζωής του. Δεδομένου ότι το παιδί σας μεγαλώνει, χρησιμοποιεί τα μάτια του να συγκεντρώσει όλες τις πληροφορίες που δέχεται από τον κόσμο που τον περιβάλλει. Διεγείρεται έτσι και η ανάπτυξη του εγκεφάλου του και μαθαίνει, μιμείται βλέποντας . Αυτός είναι και ο λόγος που πρέπει να σκεφτόμαστε και να αποκλείουμε τα προβλήματα όρασης όταν ένα παιδί δεν αντιδρά κατάλληλα με το περιβάλλον.
Τα περισσότερα φυσιολογικά παιδιά εμφανίζουν ωρίμανση των διαφόρων παραμέτρων όραση κατά ηλικιακά στάδια:
Ανάπτυξη όρασης σε δίαφορες ηλικίες
Νεογέννητο μωρό |
Η όραση σε ένα νεογέννητο μωρό είναι φτωχά αναπτυγμένη. Το μωρό γεννιέται με προεξάρχουσες τις αισθήσεις όσφρησης και αφής, ώστε να προσανατολίζεται στην οικεία μυρωδιά της μητέρας. Επιπλέον οι αισθήσεις αυτές βοηθούν το μωρό να δέχεται το άγγιγμα της μαμάς. Επίσης, το νεογέννητο μωρό ακούει καλά, ώστε να ανταποκρίνεται σε απότομους, δυνητικά επικίνδυνους ήχους με ανησυχίακαι κλάμα.
Το νεογέννητο μωρό μπορεί να δει πιο καθαρά σε απόσταση περίπου 30 εκατοστών. Πιο κοντά ή πιο μακριά τα πράγματα γίνονται πιο θολά. Για το λόγο αυτό έχει τη δυνατότητα να εστιάζει στο πρόσωπο της μαμάς στη απόσταση αυτή. Επίσης σε αυτήν την ηλικία μπορεί στιγμιαία να ακολουθεί με το μάτι του αντικείμενο που κινείται αργά σε αυτήν την απόσταση.
Το αντανακλαστικό κλεισίματος των βλεφάρων λειτουργεί από τη γέννηση, δηλαδή το βρέφος βλεφαρίζει κάθε φορά που εκτίθεται σε δυνατό φως ή του ακουμπάμε το μάτι.
Νεογέννητο μωρό – 1 μηνός
Το μωρό βρέφος συνεχίζει να βλέπει καλύτερα στα 30 εκατοστά, ιδιαίτερα εστιάζοντας σε πρόσωπα, εικόνες και λεπτομέρειες με έντονες αντιθέσεις μεταξύ άσπρου, μαύρου. Όταν είναι δεκτικό μπορεί να ακολουθεί ένα αντικείμενο με το βλέμμα κατά 90 μοίρες.
Βρέφος 1-3 μηνών
Έως τώρα το μωρό βρέφος εστίαζε σε λεπτομέρειες μιας εικόνας και όχι στο σύνολό της. Τώρα αρχίζει να αντιλαμβάνεται, να κοιτάζει στο σύνολο ενός αντικειμένου ή προσώπου. Δύναται να ακολουθήσει ένα φως ή πρόσωπο ή αντικείμενο από τη μια μεριά στην άλλη (180 μοίρες). Η οπτική οξύτητα βελτιώνεται σταδιακά, οπότε βλέπει μακρύτερα. Αρχίζει επίσης να παρατηρεί και να χαζεύει τα χεράκια του.
Βρέφος 3-5 μηνών
Το μωρό βρέφος κοιτάζει τα χέρια του. Η οπτική οξύτητα έχει βελτιωθεί πολύ. Το μωρό εστιάζει σε πιο μακρινή απόσταση (μέτρων). Αναγνωρίζει οικεία πρόσωπα, το στήθος της μαμάς ή τομπιμπερό. Κοιτάζει τον εαυτό του στον καθρέφτη. Ξεκινά να απλώνει τα χεράκια για να πιάσει αντικείμενα, τα οποία προσπαθεί να φέρει στο στόμα. Ξεκινά η συνεργασία χεριού – ματιού. Το μωρό χτυπάει παιχνιδάκι που κρέμεται μπροστά ή πάνω από αυτό.
Βρέφος 5-7 μηνών
Το μωρό βρέφος έχει πλέον πληρέστερη ανάπτυξη οπτικής οξύτητας. Βλέπει τα χρώματα πλήρως, κοιτάζει σε μεγαλύτερες αποστάσεις. Επίσης αναπτύσσει προτιμήσεις για συγκεκριμένα χρώματα, συνήθως έντονα, κόκκινα ή πορτοκαλί. Γυρίζει το κεφάλι για να δει ένα αντικείμενο. Αγγίζει την εικόνα του μέσα στον καθρέφτη.
Βρέφος 7-11 μηνών
Το μωρό βρέφος παρατηρεί με τα μάτια του μικρά αντικείμενα. Αρχίζει ακόμη να έχει αίσθηση του βάθους. Του αρέσει το παιχνίδι που κρύβεσαι και το «κουκουτζά». Επίσης έχει μεγαλύτρη ικανότητα να ακολουθεί με το βλέμμα ένα αντικείμενο που κινείται γρήγορα.
Βρέφος 7-14 μηνών
Το μωρό βρέφος τοποθετεί σχήματα μέσα στις κατάλληλες τρύπες κουτιού. Το ενδιαφέρουν οι φωτογραφίες και οι εικόνες στα βιβλία. Αναγνωρίζει οικεία αντικείμενα ή εικόνες στα βιβλία. Επίσης δείχνει με το δάχτυλό. Αναγνωρίζει το πρόσωπό του στον καθρέφτη.
Παιδί μέχρι 24 μηνών
Το παιδί εστιάζει σε αντικείμενα πολύ κοντά ή μακριά από αυτό. Κάνει γραμμούλες με μολύβι στο χαρτί. Ίσως μιμηθεί ίσια γραμμούλα ή κυκλική όταν του δείξουμε. Δείχνει με το δάχτυλο μέρη του σώματος εάν ρωτηθεί.
Παιδί μέχρι 3 χρονών
Το παιδί αναγνωρίζει κάποια βασικά χρώματα. Η οπτική οξύτητα είναι πια σχεδόν τέλεια, όπως ενός ενήλικα, δηλαδή 20/20. Αν ζωγραφίσουμε κάτι απλό σε ένα παιδί μπορεί να το αντιγράψει, κυρίως κύκλο ή τετράγωνο.
Παιδί μέχρι 6 χρονών
Μέχρι να φτάσει το παιδί στο δημοτικό σχολείο, η όρασή και η συνεργασία χεριού ματιού έχουν αναπτυχθεί πλήρως. Το παιδί αναγνωρίζει αριθμούς και γράμματα. Είναι έτοιμο να μάθει να διαβάζει. Έχει πλήρη αίσθηση της προοπτικής και του βάθους στις εικόνες, με αντικείμενα κοντά ή μακριά. Χρησιμοποιεί με επιτυχία λεπτές κινήσεις το ψαλίδι.